หลายครั้งที่เราถูกสอนให้ตั้ง “เป้าหมาย” ชีวิตให้ชัดเจน ไม่ว่าจะเป็น
อยากลดน้ำหนัก 10 กิโล
อยากมีรายได้เพิ่มขึ้น 20%
อยากได้งานใหม่ภายในปีนี้
หรือ วิชาการหน่อย ก็
อยากได้นวัตกรรม 10 ชิ้น
ต้องตีพิมพ์ Q1 ให้ได้ 1 paper
แต่ส่วนตัว แม้เป้าหมายคือสิ่งที่สำคัญ แต่การจะให้สำเร็จระยะยาวคือ การสร้างระบบ
อจ. อ่านบทความนึง เป็นนักสร้างระบบ เรียกศาสตร์แห่งการสร้างระบบนี้ว่า “Systematology" ใครที่เป็นผู้ประกอบการจะทราบว่า การสร้างบริษัท มันคือระบบที่วิ่งไป ยิ่งกว่า การทำงานที่อาศัยการโตเดี่ยว
Scott Adams ผู้สร้างการ์ตูน Dilbert บอกว่า สิ่งที่ทำให้เขาประสบความสำเร็จจริงๆ ไม่ใช่การตั้งเป้าหมาย แต่คือการสร้าง ระบบ (systems) ที่ทำงานไปเรื่อยๆ และให้ผลลัพธ์สะสมขึ้นทุกวัน
เป้าหมาย vs ระบบ
เป้าหมาย (Goals): เป็นเหมือนเส้นชัย ถ้าทำได้ก็ดีใจ ถ้าไม่ได้ก็รู้สึกล้มเหลว
ระบบ (Systems): เป็นเหมือนเส้นทาง ที่ทุกก้าวคือการเก็บเกี่ยวทักษะ ความรู้ และเครือข่าย ซึ่งจะติดตัวเราไปเสมอ
ถามตัวเองง่ายๆ:
เป้าหมาย: “ฉันจะลดน้ำหนัก 10 กิโลได้ไหม?”
ระบบ: “วันนี้ฉันจะฝึกนิสัยกินอาหารดีๆ และออกกำลังกายสม่ำเสมอได้ไหม?”
กลับมาที่ Scott กับ บล็อกที่เปลี่ยนชีวิต
Scott เคยเริ่มเขียนบล็อกโดยไม่ได้คาดหวังอะไรมาก ภรรยาในอนาคตยังถามว่า “ทำไปทำไม?” เพราะรายได้ที่ได้เพิ่มขึ้นเล็กน้อยไม่คุ้มกับเวลาเลย#
แต่สำหรับ Scott บล็อกคือ ระบบ ไม่ใช่เป้าหมาย
1. การฝึกเขียนทุกวัน – ยิ่งเขียนมาก เขายิ่งเก่งขึ้น
2. การทดลองสไตล์ – เขียนด้วยเสียงที่ต่างกัน เช่น ขำขัน ประชด โกรธ หรือจริงจัง เพื่อดูว่าคนอ่านตอบสนองแบบไหน
3. การเปิดโอกาส – วันหนึ่ง Wall Street Journal เห็นบล็อก จึงเชิญเขาไปเขียนคอลัมน์ จากนั้นก็นำไปสู่การได้เขียนหนังสือ และได้รับเชิญไปบรรยาย ซึ่งสร้างรายได้มหาศาลในที่สุด
Scott ไม่เคยรู้ล่วงหน้าว่ามันจะไปถึงจุดนี้ แต่ระบบการเขียนของเขาเปิดประตูไปสู่สิ่งที่คาดไม่ถึง
เมื่อสร้างระบบที่ดี เราอาจถึงคงเส้นชัยที่ไม่ใช่ฉาบฉวย แต่เราสร้างความสำเร็จให้ยาวไกล เพื่อคนที่อยู่รอบข้างและเพื่อคนรุ่นหลัง
ความสำเร็จมักเป็นผลพลอยได้จากระบบ ไม่ใช่สิ่งที่บังคับให้เกิด
ตัวอย่างเอาโปรเจคที่ทำ ทั้ง บริษัท smile migraine หรือ รับผิดชอบบริหารนวัตกรรม แม้เป้าหมายคือ KPI ที่เข้มงวด แต่ต้องสร้างระบบ ในระหว่างทางที่เดินเสมอ
ถ้าเรามัวแต่วิ่งหาผลลัพธ์แบบฉับพลัน เราอาจพลาดสิ่งที่มีค่ากว่า นั่นคือ “การสร้างระบบ” ที่ต่อยอดไปได้ตลอดชีวิต ลองเลือกเอา
- อจ สุรัตน์