ตรรกะ ฟังดูเหมือนอะไรที่แห้งแล้งใช่มั้ย เหมือนนักวิทยาศาสตร์แว่นหนาเตอะที่เขียนสูตรบนกระดานดำ ไม่ก็ คิดถึงคณิตศาสตร์กับห้องเรียนที่เงียบกริบรึเปล่า?
แต่เดี๋ยวก่อน! ถ้าคุณรู้จักตรรกะในแบบที่มือวางอันดับหนึ่งด้านกลยุทธ์ใช้กัน มันจะกลายเป็นเครื่องมือวิเศษในการวิเคราะห์ข้อมูล เล่าเรื่อง และโน้มน้าวคนอย่างมืออาชีพ!
เรามารู้จัก 3 ประเภทของตรรกะ ที่แยกความคิดแบบ นักวิเคราะห์หัวแหลม ออกจาก นักเล่าเรื่องเจ้าเสน่ห์ กันดีกว่า
1. Deductive Logic (ตรรกะนิรนัย)
จากทั่วไป → สู่เฉพาะ
คิดแบบนักสืบโคนันหรือเชอร์ล็อก โฮล์มส์! ตรรกะแบบนี้เริ่มจากความจริงที่กว้าง แล้วไล่เรียงลงมาสู่ข้อสรุปเฉพาะอย่างชัดเจน
ความเจ๋ง: ให้ “ความแน่นอน” เพราะถ้าเหตุผลทั้งหมดถูกต้อง ข้อสรุปก็ถูกชัวร์!
ตัวอย่าง:
สินค้าของเราราคาแพง
สินค้าแพงดึงดูดลูกค้าที่มีรายได้สูง
ดังนั้น สินค้าของเราน่าจะเหมาะกับกลุ่มลูกค้ารายได้สูง
2. Inductive Logic (ตรรกะอุปนัย)
จากเฉพาะ → สู่ทั่วไป
แนวคิดแบบนักทดลอง หรือพวกที่ชอบดูเทรนด์แล้วเอามาโยงภาพรวม! เริ่มจากสิ่งเล็กๆ หลายอย่าง แล้วค่อยๆ มองเห็นภาพใหญ่
ความเจ๋ง: ใช้ “ความน่าจะเป็น” ช่วยวิเคราะห์ เหมาะกับการวางแผนเชิงกลยุทธ์
ตัวอย่าง:
3 แคมเปญล่าสุดที่เรามีฟีดแบคเร็ว ผลตอบรับดี
แสดงว่าฟีดแบคเร็วมีผลดีต่อผลลัพธ์
สรุป: ฟีดแบคเร็ว น่าจะ ทำให้ผลลัพธ์ดีขึ้น
3. Abductive Logic (ตรรกะอภินิรนัย)
จากข้อมูลกระจัดกระจาย → สู่การเดาอย่างมีเหตุผล
นี่คือวิธีคิดแบบนักสืบสายอาร์ต หรือผู้บริหารที่ต้องตัดสินใจไวในภาวะที่ไม่แน่ชัด มองข้อมูลต่างๆ แล้ว “เชื่อมโยง” หาข้อสรุปที่น่าจะใช่ที่สุด
ความเจ๋ง: ใช้ “สัญชาตญาณเชิงตรรกะ” — ดีไซน์การคาดเดาให้มีน้ำหนัก
ตัวอย่าง:
ยอดขาย Q3 ดรอป
มีคู่แข่งเปิดตัวช่วงนั้นพอดี
สรุป: คู่แข่งเปิดตัว น่าจะ ทำให้ยอดเราตก
แล้วแบบไหนดีกว่ากัน?
จริง ๆ แล้ว ทั้ง 3 แบบ ดีหมด ถ้าใช้ให้ถูกบริบท!
ถ้าอยากให้ข้อสรุปแม่นยำไร้ข้อกังขา → ไป Deductive
ถ้าอยากวิเคราะห์เทรนด์หรือพฤติกรรมในอนาคต → ลอง Inductive
ถ้าอยู่ในสถานการณ์ไม่ชัดเจนแต่ต้องตัดสินใจเลย → ต้องใช้ Abductive
สรุปง่าย ๆ:
Deductive: เป๊ะ! มั่นใจได้
Inductive: วัดใจจากข้อมูล
Abductive: เชื่อมโยง สังเคราะห์ ฉับไว!
ตรรกะไม่ใช่แค่ของคนคำนวณเก่ง แต่คือ เครื่องมือของนักคิดระดับยุทธศาสตร์ ถ้าใช้เป็นเมื่อไหร่ จะได้กลายเป็นคนที่ทั้ง “คิดลึก” และ “เล่าเรื่องได้ทรงพลัง” ไปพร้อมกัน! นะ